Synagoga
Pierwsza wzmianka o synagodze (w tym samym miejscu, gdzie stały wszystkie kolejne) pojawia się w roku 1717. Wówczas to, do miasta (wyludnionego licznymi epidemiami i dwoma najazdami Szwedów - w 1657 i 1708) masowo napływa ludność żydowska. Pierwsi Żydzi zjawiają się w Ciechanowie już w XV wieku.
Pod koniec wieku XVIII Polacy stają się tu jedynie zarządzającą mniejszością. Sytuacja ludnościowa w mieście zmieniła się nieco po roku 1867 (reaktywowanie powiatu ciechanowskiego), ale dopiero na początku XX wieku chrześcijanie na powrót przekroczyli 50% populacji Ciechanowa. Wtedy też wybudowano nową, murowaną synagogę przy ulicy Zakroczymskiej, widoczną na zdjęciu. W czasie okupacji, Niemcy zlikwidowali prawie całą dzielnicę żydowską włącznie z jej mieszkańcami. Wtedy też zapewne wyburzono bożnicę. Obecnie stoi w tej okolicy kilka bloków osiedla wojskowego - najbliżej: budynek przy ul. 11 Pułku Ułanów Legionowych nr 5.
Fotografia ze zbiorów Wiesława Brodeckiego. Nad zdjęciu widać tylną ścianę świątyni.
Pod koniec wieku XVIII Polacy stają się tu jedynie zarządzającą mniejszością. Sytuacja ludnościowa w mieście zmieniła się nieco po roku 1867 (reaktywowanie powiatu ciechanowskiego), ale dopiero na początku XX wieku chrześcijanie na powrót przekroczyli 50% populacji Ciechanowa. Wtedy też wybudowano nową, murowaną synagogę przy ulicy Zakroczymskiej, widoczną na zdjęciu. W czasie okupacji, Niemcy zlikwidowali prawie całą dzielnicę żydowską włącznie z jej mieszkańcami. Wtedy też zapewne wyburzono bożnicę. Obecnie stoi w tej okolicy kilka bloków osiedla wojskowego - najbliżej: budynek przy ul. 11 Pułku Ułanów Legionowych nr 5.
Fotografia ze zbiorów Wiesława Brodeckiego. Nad zdjęciu widać tylną ścianę świątyni.
Synagoga (w trakcie budowy) na tle koszar - fragment panoramy Ciechanowa z około 1908 roku.
Synagoga widoczna na panoramie Ciechanowa z 1941 roku. Fotografia ze zbiorów Instytutu Yad Vashem.
Jedyny znany widok głównej elewacji synagogi - od strony ulicy Piłsudskiego.
Rysunek Tadeusza Szczepankowskiego przedstawia Żyda, stojącego na miejscu starego kirkutu - obecnie jest tam osiedle wojskowe.
Rysunek Tadeusza Szczepankowskiego przedstawia Żyda, stojącego na miejscu starego kirkutu - obecnie jest tam osiedle wojskowe.
